เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับค่า pH ของสารละลายที่ใช้ปลูกผักใบ

การปลูกพืชในระบบ Hydroponics นั้น ค่าที่เราต้องตรวจวัดกันแทบทุกวัน คือ ค่า Ph ของสารละลายในระบบ ซึ่งค่านี้ควรจะอยู่ในช่วงใด จึงจะเหมาะสมที่สุดสำหรับพืช จะเป็นเพราะสาเหตุใด จึงควรที่จะรักษาระดับนี้ไว้ให้อยู่ในระดับที่คงที่ ตลอดเวลา และมีอะไรอีกที่เราควรรู้เกี่ยวกับค่านี้บ้าง
pH สารละลายธาตุอาหารเข้มข้น A และ B ควรให้อยู่ในช่วง 4 - 6 และเมื่อเจือจางปุ๋ยลงในระบบแล้ว ควรรักษาระดับค่า pH ให้อยู่ในช่วง 5.5 – 6.5 ในกรณีหากค่า pH ของสารละลายสูงกว่า 6 การละลายของอนุมูลคาร์บอเนตและฟอสเฟตจะลดลง โดยจะตกตะกอนกับแคลเซียมและแมกนีเซียม ทำให้พืชใช้ประโยชน์ธาตุทั้งสองได้น้อยลง นอกจากนี้ตะกอนที่เกิดขึ้นจะอุดตันหัวน้ำหยด ระบบท่อ และเครื่องกรองน้ำ และยังไปหุ้มอีเลกโทรดของเครื่องวัด pH และ เครื่องวัด EC อีกด้วย นอกจากนี้หากค่า pH ที่สูงยังมีผลให้เหล็กคีเลต อยู่ในรูปที่พืชไม่สามารถดูดไปใช้ได้อีกด้วย และถ้า pH สูงกว่า 7 ติดต่อกันนาน 2-3 วัน จะทำให้การดูดใช้ ฟอสฟอรัส เหล็ก และแมงกานีส ผิดปกติไป

แต่หากค่า pH ของสารละลายต่ำกว่า 4 จะเป็นอันตรายต่อรากพืช

เมื่อเราเตรียมสารละลายลงในระบบใหม่ๆ ค่า pH ตั้งต้นจะเท่ากับ 6 แต่เมื่อเวลาผ่านไป pH จะสูงขึ้นเรื่อยๆ จำเป็นต้องมีการปรับค่า pH ให้เท่ากับ 6 อยู่อย่างสม่ำเสมอ ทั้งนี้เนื่องมาจาก ในการเจริญเติบโตทางลำต้นและใบ (vegetative growth) พืชจะมีการดูดใช้ ไนเตรทอิออน (NO3-) เป็นส่วนใหญ่ (ดูดใช้ประจุลบมากกว่าบวก) จึงมีการปล่อยอนุมูลไบคาร์บอเนต (HCO3-) ออกมาในปริมาณเท่ากัน ทำให้ pH ของสารละลายเพิ่มขึ้น ในการปรับค่า pH ให้ต่ำลง เรานิยมใช้ กรดไนตริก หรือกรดฟอสฟอริก เป็นส่วนใหญ่ ซึ่งกรดทั้ง 2 ตัวนี้จะให้ธาตุ ไนโตรเจน และฟอสฟอรัส เพิ่มกับสารละลายไปในตัวด้วย ในทางกลับกัน การเพิ่ม pH ของสารละลายทำได้โดยเติม โพแทสเซียมไฮดรอกไซด์ หรือโพแทสเซียมคาร์บอเนต ลงในสารละลาย